
Poldergemalen
Nederland bestaat voor een groot gedeelte uit polders en die liggen vaak lager dan het water eromheen. Dijken beschermen ons land tegen overstromingen. Gemalen houden de stand van het water op de juiste hoogte om te voorkomen dat ons land onder water komt te staan. Gemalen staan door heel het land, in iedere provincie. Landelijk tellen wij er inmiddels al meer dan 5000. Daarvan vallen ruim 350 gemalen onder de verantwoordelijkheid van het hoogheemraadschap van Rijnland.
Wat is een gemaal?
Een gemaal is een gebouw met een pomp of een vijzel die water van laag naar hoog kan brengen en water in en uit een gebied pompt of maalt. Met gemalen houden we het water op het afgesproken peil. Aan beide kanten van het gebouw bevindt zich meestal water. Gemalen zijn er in allerlei vormen en maten. Je kan ze indelen naar functie, maar ook naar het gebied waarin ze liggen. Zo zijn er polder- en boezemgemalen. Soms zijn ze heel duidelijk aanwezig en soms valt een gemaal wat minder op.


Wat doet een gemaal?
Een gemaal zorgt ervoor dat de stand van het water in een bepaald gebied op de juiste hoogte blijft. Bij een hoge waterstand zorgt een gemaal ervoor dat het water wordt afgevoerd naar een ander gebied, waar het geen kwaad kan. Hierdoor lopen huizen, akkers en straten niet onder. Maar een gemaal kan ook water aanvoeren bij droogte, bijvoorbeeld om te voorkomen dat landbouwgewassen te weinig water krijgen. Een gemaal zorgt voor zowel de aan- en afvoer van het water.
Boezem- en poldergemalen
Nederland bestaat voor een groot deel uit polders. Zo’n polder ligt vaak lager dan het water eromheen. Om te voorkomen dat polders volstromen gebruikt men poldergemalen. Deze voeren het water af naar een ander poldergebied of naar de zogeheten boezem buiten de polder. In het boezemgebied bevindt zich meer oppervlaktewater, waar water wordt opgevangen om later af te voeren. In deze boezem bevinden zich de boezemgemalen, die ervoor zorgen dat de boezem niet te vol met water komt. Het water in de boezem wordt uiteindelijk afgevoerd naar zee.

Wat merkt u als bewoner van een gemaal?
Van de dagelijkse werkzaamheden van een gemaal merk je als bewoner veelal niets. In het gemaal zit een meter die het niveau van het waterpeil meet. Bij teveel of te weinig water slaat de pomp of vijzel automatisch aan. Een watersysteembeheerder komt regelmatig langs om indien nodig vuil te verwijderen en het gemaal te controleren. Soms moet een gemaal of een onderdeel daarvan vervangen worden. Deze werkzaamheden zijn zichtbaar voor de omgeving en kunnen soms zorgen voor geluidsoverlast en hinder op de naastgelegen weg. In dit geval informeren wij je hier van tevoren over.
Meer informatie
- E-mailadres
- poldergemalen2@rijnland.net
- Telefoonnummer
- 071 306 35 35
Vragen of meer weten over dit project? Neem dan contact met ons op per mail of telefoon.