Uitgelicht

Het hoogheemraadschap van Rijnland en de stad Leiden zijn al eeuwen lang met elkaar verbonden. Dit werd onder andere bevestigd door de aankoop van het Gemeenlandshuis in 1578. Het hield echter niet in dat de besturen van Rijnland en Leiden altijd op goede voet stonden. Aan het eind van de 16de eeuw was de relatie zelfs zeer gespannen, waarbij de Staten van Holland op den duur werden gevraagd om in te grijpen.

Ghij en hebt niet te reijsen nae Itaelien of Romen om outheijdt te sienIck heb hier tot Katwijck aen Zee meir als duysent lien.’

In februari is het precies 800 jaar geleden dat graaf Willem I van Holland (ca. 1167-1222) overleed. Waarom is dit belangrijk voor Rijnland?

‘Comt Ary Dirksz. Cozijn over een jaar maalloon, van de Veender poldermolen, staande opde Poelwijk, volgens de conditiën van bestedinge een somme van 95:0:0’, (…) ‘Comt Wouter Ariensz. vander Meer, meester timmerman opde Oude Ade, over geleverde materialen en verdient arbeijdsloon aande voorsz. gecombineerde polders gelevert ende verdient, volgens specificatie 69:3:8’.

Een Rijnlandse ambtenaar in de 18de eeuw die uitvoerig beschrijft hoe het hoogheemraadschap functioneert en hoe hij door zijn bestuur onheus bejegend is, waarna dit geschrift bijna twee eeuwen later door schenking in het archief van Rijnland belandt. Een mooi kijkje in de verhouding tussen bestuurders en ambtenaren 300 jaar geleden.

Dit jaar is het thema van de Maand van de Geschiedenis ‘Aan het werk!’, waarin de betekenis van arbeid aan de hand van verschillende projecten in een historisch perspectief wordt geplaatst (zie https://www.maandvandegeschiedenis.nl/). Ook Rijnland draagt aan dit thema bij. Voor het houden van de waterkwantiteit en -kwaliteit is het hoogheemraadschap altijd afhankelijk geweest van de krachtsinspanningen van arbeiders en werknemers. Een mooi voorbeeld hiervan is de bouw van het boezemgemaal mr. P.A. Pijnacker-Hordijk te Gouda tussen 1931 en 1936.